Kalın bağırsakta görülen kanser türü kolon kanseri (kalın bağırsak kanseri) olarak isimlendirilir. Kalın bağırsak bilindiği gibi ince bağırsaktan sonra gelen ve anüse kadar uzanan sindirim sistemimize dahil olan bir organdır.
Rektum kanseri ise kalın bağırsağın ya da kolonun anüse doğru olan bir kaç santimetrelik kısmında görülen kanserleri tanımlamak için kullanılır.
Kolon kanseri ve rektum kanseri sıklıkla birlikte kolorektal kanser olarak adlandırılır. Bu nedenle kolorektal kanser nedir yazımda bahsettiğim özellikler kolon kanseri içinde geçerli olmakla birlikte kolon kanserlerinin oluşumu, belirtileri, nedenleri, risk faktörleri, kolon kanserinin aşamaları ve tedavi yöntemleri gibi önemli konulardan bu yazımda da değinmek istiyorum. Bu konuları aşağıdaki başlıklar altında sırayla bulabilirsiniz.
1) Kolon Kanserinin Belirtileri Nelerdir ?
2) Ne Zaman Doktora Gidilmelidir ?
3) Kolon Kanseri Nedenleri
4) Kolonda Kanser Öncesi Büyümeler, Düzensizlikler
5) Kolon Kanseri Riskini Arttıran Gen Mutasyonları
6) Kolon Kanseri İçin Risk Faktörleri
7) Kolon Kanseri Tanısı
8) Kolon Kanseri Evreleri
9) Kolon Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır
10) Yaygın Kolon Kanseri İçin Tedavi
11) İleri Aşama Kolon Kanseri Tedavisi
12) Kolon Kanserinde Kemoterapi
13) Kolon Kanserinde Radyasyon Tedavisi (Radyoterapi)
14) Kolon Kanserinde Hedefe Yönelik İlaç Tedavisi
15) Kolon Kanseri İle Başa Çıkma Ve Destek Olma
16) Kolon Kanserinin Önlenmesi
Kolon kanseri olan çoğu hastada kanserin başlangıcı küçük iyi huylu (benign) özellikte olan hücrelerin oluşturduğu ve adenomatoz polip olarak adlandırılan yapılardan gerçekleşir. Normalde iyi huylu olan bu polipler zaman içerisinde değişikliğe uğrayarak kolon kanserlerini oluşturur.
Kolonda gözlenen bu polipler küçük olabilir ve kişinin fark edip doktora gitmesine neden olacak herhangi bir belirti vermeyebilirler. Bu nedenle düzenli olarak kanser taramasının yapılması kolon kanserinin fazla ilerlemeden engellenebilmesi için önerilmektedir. Böylelikle iyi huylu polipler kansere dönüşmeden belirlenmiş olur.
1) Kolon Kanserinin Belirtileri Nelerdir ?
İshal veya kabızlık veya dışkı kıvamında bir değişiklik de dahil olmak üzere bağırsak alışkanlıklarında değişiklik olması,
Dışkıda kan olması,
Karın bölgesinde uzun süreli kramplar, gaz veya ağrı gibi rahatsızlık,
Tuvaletten sonra bağırsağınızın tamamen boşalmadığı gibi bir duygu olması
Zayıflık veya yorgunluk hissi
Açıklanamayan kilo kaybının olması
Kolon kanseri olan birçok kişi, hastalığın erken safhalarında herhangi bir belirti gözlemleyemez.
Kalın bağırsağınızdaki kanser dokusunun büyüklüğüne ve yerine bağlı olarak bu belirtilerin hissedilme şekli ve şiddetinde bazı değişiklikler olabilir.
2) Ne Zaman Doktora Gidilmelidir ?
Kolon kanserinin herhangi bir belirtisinin sizde de olduğunu anladığınızda, dışkıda kan olması veya barsak alışkanlıklarında uzun süreli bir değişiklik olması gibi, en yakın sağlık kuruluşundan randevu alıp muayene olmalısınız.
Kolon kanser taramasının yapılıp yapılmaması hakkında doktorunuzla konuşun. Kolon kanseri taramasına 50 yaşında başlanması tavsiye edilmektedir. Ancak kolon kanseri belirtilerinin sizde de görülmesi halinde ya da kolon kanseri olan aile üyelerinin olması durumunda, doktorunuz uygun gördüğünde, daha erkende kolon kanseri taraması başlatılabilmektedir.
3) Kolon Kanseri Nedenleri
 |
| kolon kanseri hücreleri |
Sağlıklı hücreler, vücudunuzun normal işleyişini gerçekleştirmek amacıyla düzenli bir şekilde büyümek ve bölünerek çoğalmak zorundadır.
Ancak bir hücrede ne zaman hasar oluşursa ve kanser hücresi özelliklerini kazanırsa kontrolsüz bir şekilde bölünerek çoğalmaya başlar. Bu kontrolsüz çoğalma vücudumuz için gerekli olmasa bile gerçekleşir ki aslında zararlı bir çoğalma sürecidir.
Kontrolsüz bir şekilde çoğalan bu kanser hücreleri yakındaki normal dokuları tahrip edip istila edebilir. Bunun sonucu olarak da anormal çoğalan kanser hücreleri vücudun diğer bölgelerine giderek o doku ya da organlarda da çoğalabilir ki bu durum metastaz olarak adlandırılır.
4) Kolonda Kanser Öncesi Büyümeler, Düzensizlikler
Kolon kanseri sıklıkla kalın bağırsağın iç yüzeyindeki hücrelerin iyi huylu kümeler oluşturması (polipler) ile başlar. Polipler şekil olarak mantara benzeyebilir. Bazı durumlarda polip düz yapıda olabilir veya kalın bağırsak duvarına doğru büyüme gösterebilir. Poliplerin kötü huylu kolon kanseri şekline dönmeden önce alınması kolon kanseri gelişimini engelleyebilmektedir.
5) Kolon Kanseri Riskini Arttıran Gen Mutasyonları
Kolon kanseri gelişme riskini arttıran genetik mutasyonlar ailelerde kalıtım yoluyla kuşaktan kuşağa aktarılabilir. Ancak bu tür kalıtılan ve kanser oluşumuna neden olan genler kolon kanserlerinin küçük bir kısmında neden olmaktadır.
Bu kalıtsal mutasyonların bulunması kişilerde illaki kanser gelişeceği anlamına gelmez ancak bireyin kolon kanseri geliştirme olasılığını arttırırlar.
Kalıtsal kolon kanseri sendromlarının en yaygın görülenleri şunlardır;
Ailesel adenomatöz polipozis (Familial adenomatous polyposis, FAP): Nadir görülen bu hastalık olduğunda kalın bağırsak iç yüzeyinde binlerce polip gelişir. Tedavi edilmeyen FAP hastalarında 40 yaşından önce kolon kanseri gelişme olasılığı yüksektir.
Kalıtsal polipsiz kolorektal kanser (Hereditary nonpolyposis colorectal cancer, HNPCC). Lynch sendromu olarak da bilinen bu hastalık hem kolon kanseri hemde diğer kanserlerin gelişme riskinin artmasına yol açar. Lynch sendromlu kişilerde 50 yaşından önce kolon kanseri gelişme riski yüksektir.
Ailesel adenomatöz polipozis (FAP), Kalıtsal polipsiz kolorektal kanser (HNPCC) ve diğer nadir görülen kolon knaseri sendromları genetik testler ile belirlenebilmektedir.
Eğer ailenizin geçmişinde kolon kanseri olan varsa, bu durumu doktorunuz ile konuşup sizde de olma riski hakkında bilgi edinebilirsiniz.
6) Kolon Kanseri İçin Risk Faktörleri
Kolon kanseri riskini arttıran faktörler şunlardır:
Kolon kanseri risk faktörleri olarak çeşitli özellikler tanımlanmıştır. Buna kanserin gelişmesinde etkili olduğu düşünülen etkenlerden bazıları aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
İleri yaş: kolon kanseri tanısı alan insanların büyük çoğunluğunun yaşı 50'nin üzerindedir. Ancak daha az sıklıkla olmakla birlikte bazen daha genç bireylerde de oluşabilir.
Adenomatoz polip öyküsü; Kalın bağırsağınızda adenomatöz polip varlığı belirlendiyse, gelecekte kolon kanseri gelişmesi riski daha yüksektir.
İltihaplı bağırsak hastalıkları; Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi kolonda kronik inflamatuar özelikteki hastalığın olması, kolon kanseri riskini artırabilir.
Kolon kanser riskini arttıran kalıtsal sendromlar;
Ailede görülen kuşaktan kuşağa geçen genetik sendromların olması kolon kanseri riskini artırabilir. Bu sendromlar ailesel adenomatoz polipoz (FAP) ve Lynch sendromu (HNPPC) olarak da bilinir.
Ailede kolon kanserinin ya da poliplerin olması;
Birinci dereceden akrabalarınızda (anne, baba, kardeş ya da çocuğunuzda) kolon kanserinin olması durumunda sizde de kanser gelişme riskinin yüksek olduğuna işaret eder. Eğer ailede birden fazla kişide kolon kanseri ya da rektum kanseri varsa bu durumda kolon kanserine yakalanma olasılığı daha da yükselir. Ancak bazı durumlarda kanser oluşumundaki bu ilişki genetik ya da kalıtsal bir kökenin olduğu anlamına gelmez. Aksine aynı aile içindeki kanser vakaları, aile bireylerinin maruz kaldığı çevresel karsinojenlerden, beslenme şeklinden ya da yaşam tarzından kaynaklanabilir.
Düşük lif içeren ve yüksek yağ içeren beslenme tarzı;
Kolon kanseri ve rektum kanseri yağ bakımından zengin ve lif bakımından düşük beslenme tarzı ile ilişkili olabilir.
Bu alanda yapılan çalışmalardan değişik sonuçlar alınmasına rağmen, bazı çalışmalarda kırmızı et bakımından zengin yiyeceklerin tüketilmesinin kolon kanseri riskini arttırdığına dair bulgular vardır.
Sedanter yaşam tarzı; başka bir ifade ile hareketsiz yaşam tarzı olarak da bilinir. Oldukça durağan hareketsiz spor olmayan bir yaşam tarzınız varsa kolon kanseri gelişme olasılığınız vardır. Düzenli fiziksel aktivite bu riski azaltabilir.
Diyabet; Diyabet ve insülin direnci olan kişilerde kolon kanseri gelişme riski olabilir.
Obezite; Obez olarak tanımlanan kişilerde kolon kanseri riski yüksektir. Bu bireylerde normal kiloya sahip kişiler ile karşılaştırıldığında kolon kanserinde ölüm oranı daha yüksek düzeyde görülür.
Sigara tütün kullanımı; Sigara içen kişilerde kolon kanseri gelişme riski yüksek olabilir.
Alkol tüketimi; aşırı miktarda alkol alınması kolon kanseri gelişme riskini arttırabilir.
Radyasyon tedavisi; Başka bir kanser gelişmesi nedeniyle karın bölgenizden bu kanserin tedavisi amacıyla radyasyon tedavisi almışsanız kolon kanseri geliştirme riskiniz olabilir.
Doktorunuz ile görüştüğünüzde size şikayetleriniz ile ilgili bazı sorular sorabilir. Bu sorulardan bazıları şunlardır;
Belirtileriniz ilk olarak ne zaman başladı ?
belirtileriniz sürekli mi yoksa ara sıra mı görülüyor?
Belirtilerinizin şiddeti ne derecede ?
Belirtilerinizin şiddetinin azalmasına neden olan durumlar var mı?
belirtilerinizin şiddetinin artmasına neden olan durumlar var mı ?
kolon kanseri ile ilgili bir aile öyküsü var mı?
Ailenizde kolon kanseri veya rektum kanseri olanlar daha önce oldu mu ?
7) Kolon Kanseri Tanısı
Şikayetleriniz ya da belirtileriniz kolon kanserinin varlığına işaret ediyorsa doktorunuzun sizde isteyeceği bazı testler ve işlemler olacaktır.
Bunlardan birincisi kolonoskopidir. Bu uygulama ile kalın bağırsağınızın ve rektumun içerisi uzun esnek ucuna bir video kamera bağlanmış bir tüp ile incelenir. eğer bu muayenede şüpheli bir oluşum görülürse tüp içerisinden geçirilen cerrahi aletler yardımı ile o bölgeden doku ya da biyopsi örneği alınır. Alınan bu doku örneği incelenmesi amacıyla diğer birimlere gönderilir.
Kolonografi, bilgisayarlı tomografi kolonoskopisi ya da sanal kolonoskopi; bilgisayarlı tomografi ile çekilmiş çok sayıda görüntü birleştirilerek kalın bağırsağın sanal bir görüntüsü bir araya getirilir. Aslında kalın bağırsağın ya da kolonun detaylı bir resminin bir araya getirilmesiyle oluşturulan bir görüntüleme yöntemidir. Hastanın kolonoskopi için uygun olmadığı durumlarda doktorunuz bu işlemin gerçekleştirilmesini isteyebilir.
8) Kolon Kanseri Evreleri
Kolon kanseri tanısı aldığınızda doktorunuz kanserin hangi evrede olduğunun anlaşılması için bazı testlerin yapılmasını ister. Bu testlerden elde edilen bilgiler ve kanserin evresinin anlaşılmasıyla sonrasında gerçekleştirilecek olan tedavinin en uygun olanı seçilir.
Böyle bir değerlendirilmenin yapılabilmesi için karın ve göğüs bölgesinde bilgisayarlı tomografi yapılması gerekebilir. Ancak bazı durumlarda kanserin aşaması cerrahi olarak tümör dokusu alınmadan tam olarak belirlenemez.
 |
| Kolon Kanseri Evreleri |
II. Evre (stage II) kolon kanseri; Kanser hücreleri bağırsak duvarına doğru büyümeye başlamıştır ancak yakındaki lenf nodüllerine sıçrama yoktur. Kolon Kanseri 2. evre aşamasındaki özellikleri bu şekildedir.
III. Evre (stage III) kolon kanseri; kanser hücreleri bağırsak duvarının yakınındaki lenf nodüllerine sıçrama gösterir ancak vücudun diğer organlarına yayılmamıştır. Diğer organlara metastaz yoktur. Kolon Kanseri 3. evre aşamasındaki özellikleri bu şekildedir.
IV. Evre (stage IV) kolon kanseri; kanser hücreleri kalın bağırsaktan (kolondan) diğer organlara sıçramıştır. Bu organlar karaciğer ya da akciğer olabilir. Bu durumlarda karaciğere metastaz yapmış kolon kanseri ya da akciğere metastaz yapmış kolon kanserinin varlığından bahsedilir. Kolon Kanserinin 4. evre aşamasındaki özellikleri genel olarak bu şekildedir.
9) Kolon Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır
Eğer kolon kanseri hastalığınızın olduğu anlaşılırsa bundan sonra yapılacak tedavi seçenekleri esas olarak kanserin aşamasına göre belirlenir. Ancak temel olarak üç farklı tedavi yöntemi kullanılmaktadır. Bunlar ameliyat ile tümör dokusunun alınması, kemoterapi ve radyasyon tedavisidir (radyoterapi).
Hastadaki kanser dokusu henüz küçük ise, polip ile sınırlanmış ise ve erken aşamadaki kolon kanseri için kolonoskopi esnasında tamamen alınarak uzaklaştırılabilir. Daha büyük polipler için Endoskopik Mukozal Rezeksiyon işlemi uygulanabilir. Bundan sonra alınan dokunun patoloji incelemesinde patolog kanser dokusunun tamamen alındığını bildirirse bu noktadan sonra ek bir tedavi girişimine gerek kalmayabilir ancak düzenli aralıklarla kontrole gitmek gerekir.
Kolonoskopi ile alınamayan polipler laporoskopik cerrahi ile uzaklaştırılabilir. Bu işlemde, hastanın karnından açılan küçük kesiklerden karın içerisinin görüntüsü kamera içeren bir alet yardımıyla alınarak bu kesiklerden operasyon gerçekleştirilir. Ayrıca kansere yakın bölgeden de lenf düğümü örnekleri alınarak incelemeye gönderilir.
10) Yaygın Kolon Kanseri İçin Tedavi
Eğer kolon kanseri dokusu büyüyerek bağırsağın içerisine doğru yayılım gösterdiyse kolektomi olarak bilinen işlemle kolonun ya da kalın bağırsağın kanser dokusunu içeren kısmı uzaklaştırılır. Bu esnada kansere yakın olan normal dokuda her iki uçtan alınarak kansere yakın olan bu dokularda da yeni bir kanser dokusunun gelişmesinin önüne geçilmeye çalışılır. Bununla birlikte kanser dokusuna yakın lenf nodülleri de alınarak kanser hücresi içerip içermediği incelenir.
Kolon kanseri içeren bağırsak dokusunu içeren kısmın ameliyat ile çıkartılmasından sonra kalın bağırsağın sağlıklı kısımları birbirine tekrar bağlanır. Bazı durumlarda bu mümkün olmaz. Örneğin eğer rektum bölgesindeki kanser dokusu rektumun dışına doğru büyümüş ise böyle bir durumda kalıcı ya da geçici olacak şekilde kolostomi yapılır. Kolostomi işleminde karın bölgesinde bir kesik açılarak kalan sağlıklı bağırsak dokusu bu deliğe bağlanır ve dışkının vücuttan atılabilmesi içinde bu bölgeye bir hastanın kendisi tarafından değiştirilebilen özel bir torba yerleştirilir. Bazı hastalarda gerçekleştirilen kolostomi geçicidir yani ameliyat sonrasında rektum bölgesinin iyileşmesine imkan vermek için gerçekleştirilir. Rektum bölgesi düzeldiğinde tekrar eski haline getirilerek karın bölgesindeki torbadan kurtarılır. Bazı hastalarda ise kolostomi işlemi kalıcı özellikte olacak şekilde yapılmak zorunda kalınabilir.
11) İleri Aşama Kolon Kanseri Tedavisi
Eğer kolon kanseri çok ilerlemişse (örneğin kolon kanseri 4. evre gibi) ve hastanın sağlığı zayıf ve büyük çaplı bir ameliyatı kaldıramayacak düzeyde ise hastanın bağırsağındaki tıkanıklığın açılması için ve şikayetlerin azaltılması için bir ameliyat yapılır. Bu ameliyat kanserin tedavi edilmesinden ziyade hastanın kolon kanserinden kaynaklanan şikayetlerinin azaltılması (kanama ve ağrının giderilmesi gibi) için gerçekleştirilir.
Bazı ileri aşama kolon kanseri hastalarında örneğin hastada kolon kanseri sadece karaciğere metastaz yapmış ve genel sağlık durumunda ameliyatı kaldırabilecek düzeyde güçlü ise bu hastaya ameliyat yapılması uygun görülebilir. Hatta karaciğerdeki metastatik kolon kanseri dokusunda ameliyatla alınabilir. Bu tip ameliyat öncesinde veya sonrasında kemoterapi uygulanabilmektedir. Böyle bir tedavi hastalığın seyrinin daha iyi olması ile sonuçlanabilir.
12) Kolon Kanserinde Kemoterapi
Kemoterapi ile tedavide kanser hücrelerini öldüren kimyasal ilaçlar kullanılır. Kolon kanseri için uygulanan kemoterapi eğer kanser lenf nodüllerine sıçramış ise genellikle ameliyat sonrasında gerçekleştirilir. Bu durumda kanserin ilerleyen yıllarda tekrarlanması riski azaltılmış olur.
Kemoterapi ayrıca, diğer organlara metastaz yapmış kolon kanseri olan ileri aşama kolon kanseri hastalarına da uygulanmaktadır. Kemoterapi ayrıca hastaların ameliyat öncesinde bir süre uygulanarak kanser dokusunun küçültülmesi sağlanır. Rektal kanseri olan hastalarda kemoterapi radyoterapi ile birlikte (kemoradyoterapi) kullanılabilmektedir.
13) Kolon Kanserinde Radyasyon Tedavisi (Radyoterapi)
Radyasyon Tedavisi ya da radyoterapi işleminde X-ışınları gibi yüksek enerjiye sahip ışınlar kullanılarak ameliyat sonrasında kalan kolon kanseri hücrelerinin öldürülmesi sağlanır. Ayrıca, radyoterapi ameliyat öncesinde büyük tümör dokularının boyut olarak küçültülmesi ve ameliyatın daha başarılı olması içinde kullanılmaktadır. Aynı zamanda kolon kanserinin ya da rektum kanserinin semptomlarının hafifletmek içinde kullanılmaktadır.
Radyoterapi erken aşama kolon kanserlerinde daha az sıklıkta kullanılır. Fakat rektum kanserinin tedavisinde özellikle kanser hücreleri rektum duvarının içerisine girmişse ya da yakın lenf nodüllerine yayılmışsa sıklıkla kullanılır. kanserin gelişmeye başladığı rektum bölgesinin çevresinde ameliyat sonrasında hastalığın tekrarlamasını engellemek için sıklıkla radyasyon tedavisi kemoterapi ile birlikte uygulanır.
14) Kolon Kanserinde Hedefe Yönelik İlaç Tedavisi
Kanser hücrelerinin büyümelerine izin veren kusurları doğrudan hedefleyen ilaçlar ileri aşama kolon kanseri hastalarında kullanılabilmektedir. Bu ilaçlara örnek olarak bevacizumab, cetuximab, panitumumab ve regorafenib verilebilir. Bu ilaçlar kemoterapi ile birlikte verilebileceği gibi tek başına da uygulanabilmektedir.
Bazı kolon kanseri hastaları hedefe yönelik bu ilaçlardan yarar sağlamışken bazı hastalarda ise hastalığın seyrinde herhangi bir değişiklik gözlenmez. Yapılan araştırmalarda bu ilaçlardan hangi kişilerin ya da hangi özelliklere sahip kolon kanseri hastalarının en iyi şekilde yararlanabileceğini ortaya çıkartmaya çalışılmaktadır. Bu nedenlerle hedefe yönelik ilaçların yan etkileri ve aşırı derecede pahalı olmaları nedeniyle kullanılabilmesi için kararların özenle alınması gerekmektedir.
15) Kolon Kanseri İle Başa Çıkma ve Hastalara Destek Olma
Kanser olduğunuzun belirlenmesi duygusal açıdan hem hasta hem de yakınları için zordur. Zamanla kişi bu duygusal baskı ile başa çıkmayı öğrenecektir ve kendisi için neyin daha iyi olduğunu kendisini rahatlattığını bilecektir. Ancak tüm bunlar olana kadar hastanın kendisine ne olacağını bilmesi, nasıl tedavi edileceğini öğrenmesi bu tedavilerin yan etkilerinin neler olacağını öğrenmek başlangıç için yardımcı olabilir.
Aileniz ve arkadaşlarınız ile yakın ilişkileri sürdürmeye devam etmeli kendi içinize kapanmamalısınız. Yakın ilişkilerin kurulması dostlarınız ve sevdiklerinizle geçireceğiniz zaman kanserle mücadelenizde size destek olabilir. Bu nedenle hastanede kaldığınız süre içerisinde onların yardımı ve ziyaretleri sizin sıkıntılı süreci daha kolay atlatmanıza yardımcı olabilir. Sevdiklerinizle birlikte olmak onlarla vakit geçirmekte size duygusal destek sağlayacaktır.
Konuşacak birisini bulmanız bu aşamada önemlidir. Bu aileden biri olabileceği gibi yakın arkadaşınız ya da bir arada olmaktan mutluluk duyduğunuz başka bir kişide olabilir.
Ayrıca bulunduğunuz şehirdeki kanser destek dernekleri ile görüşebilir buralarda daha önce kanser olup hastalıktan kurtulmuş kişiler ile tanışmak ve onlardan alacağınız duygusal motivasyon da kolon kanserini atlatmanızda etkili olabilir.
16) Kolon Kanserinin Önlenmesi
Kolon kanserinin önlenmesi için dikkat edilmesi gereken bazı önemli konular aşağıda listelenmiştir. Burada yazılanları okuyarak kolon kanseri nasıl önlenir sorusunun cevabını bulabilirsiniz
Kolon kanseri açısından ortalama riski sahip olan bir kişi yaklaşık 50 yaşında tarama için adaydır. Fakat kolon kanseri açısından artmış riske sahip olan kişilerde (örneğin ailede kolon kanseri öyküsünün bulunması gibi, daha erken yaşlarda kolon kanseri için taramaya tabi tutulmalıdır.
Kolon kanserinin erken aşamada belirlenmesi için çeşitli testler bulunmaktadır ki doktorunuz uygun gördüğü bir testin sizin için yapılmasını isteyebilir.
Yaşam tarzınızda değişiklik yaparak kolon kanserine yakalanma riskinizi azaltabilirsiniz. Bunun için günlük hayatınızda yapacağınız ufak değişiklikler gelecekte kolon kanseri olma şansınızın azalmasına yol açabilir. Örneğin;
Sebze ve meyve açısından zengin yiyecekler tüketebilirsiniz. Kırmızı et ve işlenmiş et ürünlerinin tüketimini azaltmak etkili olabilir. Meyve, sebzeler bol miktarda vitamin, mineral, lif ve antioksidan içerdiği için kolon kanserinin engellenmesinde iş görebilir.
Alkol tüketimini azaltmak ya da bırakmak da kolon kanseri oluşum riskini azaltmaktadır.
Sigarayı bırakmanın da kolon kanseri gelişiminin engellenmesinde etkili olduğu biliniyor.
Günde 30 dakikalık bir spor yapmak ve bunu haftanın hemen hemen her günü tekrarlamayı alışkanlık haline getirebilirsiniz. Eğer daha önceden spor yapmadıysanız ve hareketsiz bir yaşam tarzınız varsa kademe kademe spora verdiğiniz ağırlığı arttırın.
Sağlıklı kilonuzu koruyun ve kilo almayın. Bunun için zayıflamanız gerekiyorsa doktorunuzla konuşup diyetisyene başvurabilirsiniz. Eğer kilonuz normal sınırlarda ise günlük spor ve düzenli beslenme ile kilonuzu koruyun.
Kolon kanseri ile ilgili genel bilgileri paylaştığım yazımın sonuna geldim. Diğer yazılarımda kolon kanseri ya da diğer adıyla kalın bağırsak kanseri üzerine yapılan araştırmalardan elde edilen güncel bilgileri bulup kolon kanserinin tedavi teşhis ve seyrine yönelik son bilimsel çalışmaların sonuçlarını bulabilirsiniz.
Konu ile ilgili diğer yazılarım
Kanser basit bir hastalık değildir
Kolon Kanseri Hücrelerinde Görülen Epigenetik Değişiklikler
Kolon Kanserinde Hatalı Sinyal İletimi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder