Günümüzde, kolorektal kanser ve kolon kanseri üzerine yıllardır süren araştırmalar meyvesini vermeye başlamaktadır ve kolorektal kanser için kişiye özel tedavi yaklaşımlarının uygulanabilirliği klinik bir gerçeklik durumuna gelmektedir.
Örneğin günümüzde kolonrektal kanser örnekleri belirli moleküler değişiklikler, mutasyonlar açısından test edilerek elde edilen sonuçlar, monoklonal antikor (cetuximab ve panitumumab) tedavilerine yol göstermek amacıyla kullanılabilmektedir. Monoklonal antikorlar olan cetuximab ve panitumumab isimli ilaçlar epidermal büyüme faktörü reseptörünü (EGFR) hedef alarak bu reseptörün aktivasyonunu baskılamaktadırlar.
Kolorektal kanser hastalarından elde edilen doku örneklerinde yapılan analizler sonucunda kanser dokusunda KRAS gen mutasyonu olan bireylerin cetuximab ve panitumumab direnci gösterdiğini ortaya koymuştur. Bunun sonucunda da klinik olarak doğrulanmış ve maliyet açısından uygun olan KRAS mutasyonu belirleme yöntemleri geliştirilmiştir. Tüm bunların sonucunda cetuximab ve panitumumab isimli ilaçlar uygun hastalara verilerek tedavinin daha başırılı olması sağlanmaktadır.
Tüm bu çalışmalardan elde edlen sonuçlar ve keşfedilen bulgular, kolorektal kanser genetiğinin daha iyi anlaşılmasını sağlamıştır. KRAS gen mutasyonlarının kolorektal kanser oluşumundaki rolleri ve EGFR sinyal iletim yolağının kolorektal kanser gelişimindeki rollerinin anlaşılması bunlardan sadece iki tanesidir.
Kolon kanseri hastalarının tedaviye yanıtlarının tahmin edilmesinde KRAS gen mutasyonlarının test edilerek kullanılması, kolorektal kanserli hastalarda genetik biyobelirteçlerin tedavi şeklinin belirlenmesi amacıyla kullanılmasında sadece bir başlangıç oluşturmaktadır.
Kolon kanserinde tanımlanmış olan diğer bazı genetik biyobelirteçler veya biyomarkerlar tedavi seçiminde, hastalığın ilerlemesinin belirlenmesinde ve erken aşamada kanserin tanısında kullanılabilme potansiyeline sahiptir.
Tanısal açıdan önemli olan tümör dokusunun patolojik özellikleri arasında tümörün invazyon derecesi, lenf düğümlerinde gerçekleşmiş invazyon sayısı ve uzak dokulara yapılmış olan metastaz varlığıdır. Lenf nodüllerinde yapılan invazyonun önemi kanser hücreleri tarafından işgal edilmiş olan lenf nodüllerinin sayısı dikkate alınarak belirlenir ki lenf nodüllerine invazyon yapmış olan kanser hücreleri buradan kolaylıkla diğer doku ve organlara dolaşım sistemi aracılığı ile yaılabilmekte başka bir ifade ile metastaz yapabilmektedir.
Genetik değişikliklerin histolojik özellikler ile korelasyonunu ya da uyumlu olup olmadığına yönelik yapılan araştırmalarda sınırlı derecede başarılar elde edilmiştir. Ancak, mikrosatellit kararsızlığı bazı histolojik özellikler ile korelasyon gösteren moleküler bir özellik olarak karşımıza çıkmaktadır.
Tüm bu nedenler ile spesifik gen mutasyonlarının veya genomik kararsızlık durumlarının tam olarak değerlendrilmesi moleküler genetik testlerin yapılmasına gerek duyulur. Bu testlerden elde edilen bilgiler tanısal ve klinikopatolojik özellikler açısından belirleyici özellikleri anlayabilmemize olanak sağlamaktadır.
Kolon kanseri üzerine moleküler genetik yapılan çalışmaların devam etmesi ve elde edilen bilgilerin belirli bir silsile içerisinde incelenmesiyle, kolon kanserinin erken aşamada tanı ve hastalığın tipinin belirlenmesinde kullanılabilecek olan biyobelirteçler belirlenecektir. Günümüzde bu amaçla üzerinde yoğun bir şekilde araştırma yapılan konular kromozomal kararsızlık, mikrosatellit kararsızlığı, CpG adası metilatör fenotipi ve global DNA metilasyon durumlarındaki değişikliklerdir.
Bu konular hakkındaki bazı önemli bilgileri daha önce yayınladığım kolorektal kanser genetiği ile ilgili olan yazılarımda aktarmıştım. Bundan sonraki yazılarımda da kromozomal kararsızlık, mikrosatellit kararsızlığı, CpG adası metilatör fenotipi ve global DNA metilasyon hakkında daha detaylı bilgileri vermeye çalışacağım.
Konu ile ilgili diğer yazılarım
Kolorektal Kanser Nedir ?
Kolon Kanseri Tedavisi için Yeni Yaklaşımlar
Kolorektal Kanser Sitogenetiği
Kolon Kanseri Hücrelerinde Görülen Epigenetik Değişiklikler
Kolorektal Kanserde Epigenetik Biyobelirteçler
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder