Curcumin, zerdeçalın (Curcuma longa) köklerinde oluşan yumru şeklindeki yapıların içerisindeki sarı renkli olan bir fitokimyasaldır. Çeşitli kanser modellerinin kullanıldığı çok sayıda çalışmada kemoprevensiyon etkisi başka bir ifade ile kanseri önleyici etkisinin olduğu gösterilmiştir.
 |
| Zerdeçaldan elde edilen curcumin ya da kurkumin |
Yapılan bir klinik çalışmada curcuminin kolon kanserini engelleyici etkilerinin de olduğu bulundu. Bu çalışmada 30 gün süre ile günlük 4 gram curcumin alımının belirgin kript odaklarının sayısını azalttığı kolon kanserinin engellenmesine yönelik gerçekleştirilen faz II klinik çalışmasında gösterilmiştir.
 |
| Zerdeçal bitkisi (Turmeric) ve Curcuminin Kimyasal Yapısı |
Curcuminin kolon kanserini engelleyici etkisi
Kolon kanseri gelişimi üzerine curcuminin engelleyici etkileri araştırıldığında elde edilen bulgularda, kolon kanserinin gelişmesinde anahtar özellikteki çok sayıda sinyal iletim yolağının curcumin tarafından etkilendiği bulunmuştur. Curcuminin etkilediği kolon kanseri için önemli olan bu sinyal iletim yolaklarından başlıcaları EGFR, AMPK-COX-2, MAPK ve Wnt/beta-katenin sinyal iletim sistemleridir.
Curcuminin EGFR üzerine etkisi
Epidermal büyüme faktörü reseptörü (EGFR), erbB reseptör ailesinin dört üyesinden biridir ve kolon kanserinin de dahil olduğu pek çok kanserin gelişiminde, çeşitli sinyal iletim mekanizmalarını düzenleyerek, iş görür.
Ligand ile aktifleşen EGFR reseptörleri özellikle otofosforilasyona uğradıktan sonra başta RAS olmak üzere diğer sinyal iletim yolaklarını aktive eder ve bunun sonucuda da EGFR hedefi volan genlerin ifade edilmesi artar. Yapılan çalışmalar sonucunda metastatik kolon kanserlerinin saihp olduğu metastaz yeteneklerinin EGFR fonksiyonu ve sentezlenme miktarıyla yakından ilişkili olduğu belirlenmiştir.
Dolayısı ile kolon kanserinin metastaz yeteneğinin ortaya çıkması ve sonrasında metastaz yapabilmesi için EGFR ifadelenmesinin fazla olması yada EGFR’nin daha fazla aktivite göstermesi gerekmektedir. EGFR ‘nin yüksek aktivite göstermesinin bir mekanizması EGFR geninde gerçekleşen ve sentezlenen proteinin daha fazla sinyal iletimini sağlayan mutasyonların olmasıdır.
Curcuminin EGFR sinyal iletim sistemi üzerindeki etkisine baktığımızda, yapılan çalışmalarda curcuminin ERK/EGR-1/EGFR şeklinde belirtilen sinyal iletimini baskıladığı belirlenmiştir. Curcuminin ERK/EGR-1/EGFR sinyal iletimini engellemesinin sonucu olarak kolon kanseri hücrelerinin büyümesi engellenmiş olur. Ayrıca, curcumin EGFR sentezinide baskılayarak doğrudan EGFR protein miktarını etkilemektedir.
Curcuminin kolon kanseri hücreleri açısından önemli bir diğer özelliği ise kemoterapi dirençli kolon kanseri hücrelerinin ortaya çıkmasını engellemesidir. Kemoterapiye direnç gösteren kolon kanseri hücrelerinin engellenmesi ise hem EGFR baskılanması hem de IGF-1R’nin baskılanması ile olmaktadır. Daha önceki yazılarımda belirttiğim gibi insülin benzeri büyüme faktörü (IGF) ve bunun reseptörü (IGF-1R) kolon kanserinin kemoterapi direnci geliştirmesinden sorumlu önemli iki moleküldür.
Curcuminin AMPK üzerine etkisi
Günümüzde kolon kanserininde dahil olduğu çeşitli kanserlerde etkili olduğu belirlenen ve bu işlevi son zamanlarda anlaşılmaya başlayan Adenin mononükleotid (AMP) ile aktifleşen protein kinaz (AMPK, AMP-activated protein kinase) olarak adlandırılan kinaz molekülü önem kazanmıştır. AMPK ökaryotlarda yüksek derecede korunmuş bir proteindir ve esas fonksiyonu enerji dengesinin korunmasına yöneliktir.
Yapılan çalışmalar sonucunda ortaya çıkarılan AMPK/COX2 sinyal iletim kaskadının kanser dokusunun büyümesi ile ilşkili olan önemli bir sistem olduğu belirlenmiştir. Kanserin gelişmesi sırasında etkili olan AMPK, fosfo-AKT ve COX2’yi içeren sinyal iletimi curcumin aracılığı ile baskılanabilmektedir.
Curcuminin WNT sinyal yolağına etkisi
Kolon adenomalarının ve kolon kanserlerinin neredeyse %80’ninden fazlasında APC gen mutasyonu bulunmakla birlikte WNT sinyal iletimi sürekli olarak aktif durumda bulunmaktadır. Bu nedenle WNT sinyal yolağı kolon kanseri için yeni tedavi ilaçlarının geliştirilmesine bir hedef halibe gelmiştir. Bu açıdan bakıldığında curucumin WNT/beta-katenin sinyal iletimini de baskılamaktadır. Curcuminin WNT sinyal iletimini ortadan kaldırmasıyla hücre döngüsünün G2/M geçişinde durması gerçekleşir ve sonuç olarak kolon kanseri hücrelerinde apoptoz uyarılır.
Curcumin ayrıca özafagus kanserlerinde de engelleyici özellik sergilemektedir. Antioksidant özellikte olan curcumin, reaktif oksijen moleküllerinin oluşumunu engelleyerek kanserin engellenmesinde etkilidir. Antioksidant etkisini özellikle süperoksit dismutaz (SOD) sentez miktarını arttırarak gerçekleştirir, ayrıca pro-oksidant özellikteki COX-2’yide baskılar. Curcumin aynı zamanda Nüklear faktör kappa B (NFkB) aktivitesinide baskılamaktadır. NFkB aktivitesinin bakılanması sonucunda da NFkB hedef olan genlerin ifade edilmesi azalır. Bu şekilde sentezi azalan NFkB hedefi genler ise BCL2, Siklin D1 (CCND1), VEGF ve matriks metalloproteinaz 9 (MMP9)’dur.
Curcumin ayrıca Notch sinyal iletim yolağını da baskılamaktadır ki bu durumda kanseri engelleyici etkisine katkıda bulunmaktadır. Curcuminin, Notch sinyal iletimini baskılanması ile hücre döngüsü durur ve apoptozis uyarılmaktadır.
Genel olarak curcumin hakkında yapılan çalışmalar sonucunda elde edilen veriler, curcuminin kolon kanseri de dahil diğer kanser türlerinde antikanser özelliği sergilediğini ortaya çıkartmıştır. Curcumin bu etkilerini kolon kanserinin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasını sağlayan çeşitli sinyal iletim yolaklarını baskılayarak gerçekleştirmektedir. Önümüzdeki dönemlerde yapılacak olan daha kapsamlı çalışmalar sonucunda elde edilen verilerin kolon kanseri hastaları için umut verici olabileceği öngörülmektedir.
Konu İle İlgili Diğer Yazılarım
Kolon kanseri gelişiminde NfkB'nin önemi
Kolon kanserinde insülin benzeri büyüme faktörü reseptörünün etkisi
Kolon Kanseri ve Survivin Molekülünün Önemi
Kolon Kanseri Tedavisi için Yeni Yaklaşımlar
Biberiyenin Kolorektal Kanserler Üzerine Etkisi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder